دید کلی
قسمت اعظم
قندهای طبیعی به صورتهای
دی‌مر ،
تری‌مر ،
الیگومرهای بالاتر (بین 2و10 واحد قند) و
پلیمری هستند. متداولترین قندها ، دیمرها هستند.
ساکارز
ساکارز ، قند معمولی ، یکی از
مواد شیمیایی طبیعی است که بدون تغییر مصرف می‌شود. مصرف سالانه ساکارز در آمریکا ، در حدود 45 کیلوگرم برای هر نفر است. ساکارز از نیشکر چغندرقند استخراج می‌شود و فراوانی طبیعی آن ، بین 14 تا 20 درصد است. ساکارز در بسیاری از گیاهان دیگر با غلظت کمتر نیز یافت می‌شود. تولید جهانی ساکارز ، در حدود 70 تریلیون کیلوگرم در سال است و کشورهایی هستند (مانند کوبا) که اقتصاد آنها بستگی به قیمت ساکارز دارد. پس ساکارز ، یک دی‌ساکارید حاصل از
گلوکز و
فروکتوز است.
مالتوز
مالتوز ، دی‌ساکارید دیگری است که "
قند جوانه جو" نیز نامیده می‌شود که از
تجزیه آنزیمی (آمیلاز)
نشاسته با راندمان 80% حاصل می‌شود. مالتو ز، دی‌مر گلوکز است که در آن ، اکسیژن همی‌استالی یک مولکول گلوکز (در فرم
α- آنومری) با C-4 مولکول دیگر پیوند دارد. در این آرایش ، واحد گلوکزی با خواص شیمیایی خاص خود ، به صورت محافظت نشده باقی می‌ماند.
مثلا مالتوز ، یک قند کاهنده است،
اوسازون تشکیل می‌دهد و
موتاروتاسیون در آن انجام می‌گیرد. مالتوز با محلول اسید یا آنزیم مالتاز ،
هیدرولیز شده، به دو مولکول گلوکز تبدیل می‌شود. شیرینی آن به اندازه یک‌سوم ساکارز است.
سلوبیوز
یکی دیگر از دی‌ساکاریدهای متداول ، سلوبیوز است که از هیدرولیز سلولز بدست می‌آید. خواص شیمیایی و ساختمانی آن ، همانند مالتوز می‌باشد، به جز در مورد
شیمی فضایی آن در پیوند استالی که
β به جای
α است. محلول اسیدی ، سلوبیوز را به دو مولکول گلوکز ، با بهره مشابه هیدرولیز مالتوز ، تبدیل می‌نماید. ولی هیدرولیز با آنزیم ، به آنزیم دیگری به نام
β- گلوکوزیداز نیاز دارد که بطور مشخص ، فقط به پل
β- استالی حمله می‌نماید. برعکس ، مالتاز ، مخصوص واحدهای
α- استالی در مالتوز است.
لاکتوز
بعد از ساکارز ، فراوانترین دی‌ساکارید طبیعی ،
لاکتوز (قند شیر) است. این قند ، در شیر انسان و حیوان (در حدود 5 درصد شیر) یافت می‌شود. پس از تبخیر ، تمام مواد فرار ، بیش از یک‌سوم مواد جامد باقیمانده را تشکیل می دهد. ساختمان آن ، از واحدهای گالاکتوز و گلوکز بوجود آمده است که از پیوند
D-β- گالاکتوپیرانوزیل و
D- گلوکوپیرانوزید حاصل شده است. تبلور آن از آب ، فقط
آنومر α می‌دهد.
ساختمان دی‌ساکاریدها
ساکارز ، دی‌مر مشتق شده اتصال
D-α- گلکوپیرانوز با
D-β- فروکتوز فورانوز در مراکز آنومری است. این ماده در اثر هیدرولیز ، به قندهای تشکیل دهنده خود تبدیل شده، چرخش نوری آن تغییر می‌کند. دی‌ساکارید مالتوز ، یک دی‌مر گلوکزی است که در آن ، اجزاء تشکیل دهنده با یک پیوند کربن- اکسیژن بین یک
کربن آنومری α یک مولکول گلوکز و
C4 دومی بر هم متصل می‌شوند.
سلوبیوز ، ساختمانی تقریبا مشابه با مالتوز دارد، اما دارای یک پیکربندی
β در کربن استالی است.
لاکتوز ، دارای یک اتصال
D-β- گالاکتوز با گلوکز ، به همان ترتیب سلوبیوز است
تبادل
لینک هوشمند